LORDOS/ELGIN Ο ΚΛΕΦΤΗΣΤΟ ΝΕΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΞΑΝΑΦΕΡΕ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΤΩΝ ΚΛΕΜΜΕΝΩΝ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ
Και ομήρους να μας πιάνατε, δεν θα επέστρεφαν τα Μάρμαρα
Η Μπόνι Γκριρ και η Λέσλι Φίτον ήταν οι δύο εκπρόσωποι του Βρετανικού Μουσείου στα εγκαίνια. Τους άρεσε πάρα πολύ, αλλά με τίποτα δεν κάνουν πίσω. Μόνον ένα δανεισμό των γλυπτών για 3-6 μήνες συζητούν
Της ΝΑΤΑΛΙ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ
«Αξιαγάπητο επίτευγμα! Αλλά το είδαμε νύχτα. Κάτω από το φυσικό φως θα είναι ακόμα ωραιότερο. Συγχαίρουμε τους Ελληνες. Το μουσείο σας είναι υπέροχο».
Τα συγχαρητήρια προέρχονται από το Βρετανικό Μουσείο. Ή για την ακρίβεια από την Μπόνι Γκριρ, μέλος του διοικητικού του συμβουλίου και μαζί με την έφορο του τμήματος Ελληνικών και Ρωμαϊκών Αρχαιοτήτων, Λέσλι Φίτον, μιας από τις δύο επίσημες απεσταλμένες του στα εγκαίνια.
Λογικά τόσος ενθουσιασμός θα λειτουργούσε υπέρ του επαναπατρισμού των Μαρμάρων. Λάθος! «Ενισχύθηκε η βεβαιότητά μου ότι οι διαφορετικοί αλλά ισάξιοι "διάλογοι" που αναπτύσσουν τα μουσεία μας πρέπει να συνεχίσουν να υπάρχουν σε δύο διαφορετικά μέρη του κόσμου. Το μουσείο σας λέει την ιστορία του μεγαλείου της αρχαίας Ελλάδας. Το δικό μας μιλάει για ολόκληρο τον κόσμο», μας δήλωσε χθες τηλεφωνικά η κ. Γκριρ.
Απαρίθμησε και όσα τις εντυπωσίασαν: «Η σαφήνεια των επεξηγήσεων. Οτι για πρώτη φορά είδαμε τα γλυπτά "στερεοσκοπικά". Οτι, όπου το πάτωμα ήταν διαφανές, βλέπαμε τις ανασκαφές. Και το γεγονός ότι μπαίνοντας έχεις άμεση αίσθηση του φωτός που τοποθετεί τα γλυπτά σε ένα φυσικό περιβάλλον, το ίδιο με της αρχαίας Ελλάδας».
Το Σάββατο, λίγες ώρες πριν από τα εγκαίνια, στη συνάντησή μας με τις δύο κυρίες, επικαλεστήκαμε ένα αστείο του «Γκάρντιαν»: «Ας ελπίσουμε ότι οι δύο απεσταλμένες μας δεν θα συλληφθούν ως... όμηροι», έγραφε. «Εχετε εξετάσει το... ενδεχόμενο;», τις ρωτήσαμε. «Αν μας κρατούσατε ομήρους σε παραθαλάσσιο μέρος, ευχαρίστως. Αλλά, σίγουρα δεν θα μας αντάλλασσαν με τα Μάρμαρα!», απάντησε η ετοιμόλογη Μπόνι Γκριρ.
Αφροαμερικανικής καταγωγής, γεννημένη στο Σικάγο, μαθήτρια του Ηλία Καζάν, δραματουργός, λογοτέχνις, πολιτογραφημένη Βρετανίδα εδώ και μία 10ετία, πρώην κριτικός τέχνης στο BBC, δεν έχασε στιγμή το χαμόγελό της. Το ίδιο και η πιο στιβαρή Λέσλι Φίτον. Χαμογέλασε και στο απορημένο γκαρσόνι που της έφερε καυτό, «εγγλέζικο» τσάι στις 5 μ.μ. «Είμαι εντελώς Αγγλίδα», του εξήγησε η γυναίκα που θεωρείται άνθρωπος-κλειδί στην υπόθεση των Μαρμάρων του Παρθενώνα. Αρχαιολόγος με διδακτορικό στον μινωικό και κυκλαδικό πολιτισμό, είναι «εκείνη στην οποία θα στρεφόταν πρώτα ο διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου, Νιλ ΜακΓκρέγκορ, ζητώντας της μια γνώμη για τα Μάρμαρα».
«Οι Ελληνες είστε τόσο φιλικοί και φιλόξενοι», επαναλάμβαναν. Δεν αισθάνθηκαν καθόλου άβολα εν όψει της «αποστολής» τους. Αλλά ήταν και απολύτως προετοιμασμένες με τον πιο λεπτό, διπλωματικό αλλά και κοφτερό τρόπο να επαναλάβουν αμετακίνητα τα επιχειρήματα του Βρετανικού Μουσείου.
Μας προσγείωσαν, δηλαδή, λίγες ώρες αφότου μια φράση της Κικής Δημουλά («Με πλημμύρισε σχεδόν ότι είμαι Ελληνίς η βεβαιότης») είχε συνοψίσει τη συγκινησιακή φόρτιση από την πρώτη μας ξενάγηση στο μουσείο. Αρκούσε το σοκ της έκθεσης του μαρμάρινου όγκου που άφησε πίσω του ο Ελγιν, πριονίζοντας τις προσόψεις της μετόπης, για να τολμήσουμε να σκεφτούμε ότι -δεν μπορεί- ακόμα και οι απεσταλμένες του Βρετανικού Μουσείου θα κλονιστούν. Παρέμειναν ακλόνητες.
Πάντως «καταλαβαίνουμε απολύτως το αίτημά σας», διαβεβαίωσε η κ. Γκριρ, απαριθμώντας πόσες διαφορετικές εθνικότητες (Εβραίοι, Ιρακινοί, Αφρικανοί, Σκώτοι) φιλοξενούνται στο Δ.Σ. του Βρετανικού Μουσείου που τελεί υπό Ιρλανδό πρόεδρο.
**Ως προς το επιχείρημα ότι το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης ισχυροποιεί το αίτημά μας: « Η Ελλάδα υπήρξε κοιτίδα των πολιτισμών. Μπορεί κάποιος πια να επισκεφτεί εμάς και να το διαπιστώσει σε σύγκριση με άλλους πολιτισμούς ή να επισκεφτεί το μουσείο, δίπλα στην Ακρόπολη και να δει την ιστορία της. Δεν εμπεριέχεται καμία αντίθεση».
* Ως προς το «ηθικό» ζήτημα όχι οποιουδήποτε ακρωτηριασμένου μνημείου, αλλά των Μαρμάρων του Παρθενώνα: «Υπάρχουν δύο τύποι "ιδιοκτησίας": αυτή που βασίζεται στη νομιμότητα κι αυτή που επικαλείται ένα ηθικό δικαίωμα. Το ηθικό δικαίωμα το επικαλούνται πολλοί λαοί. Το νόμιμο δικαίωμα δεν μας επιτρέπει να επιστρέψουμε κανένα αντικείμενο. Μας επιτρέπει να εξετάσουμε το ενδεχόμενο του δανεισμού...».
**Ως προς τον δανεισμό: «Ενα πολύ μεγάλο μέρος της δουλειάς μας βασίζεται σ' αυτόν. Διευκολύνει τη συνεργασία και την προώθηση της επιστημονικής έρευνας. Ομως από ελληνικής πλευράς ουδέποτε μας έγινε επίσημη πρόταση για δανεισμό των Μαρμάρων. Αν υπήρχε θα ήμασταν πρόθυμοι να ξεκινήσουμε ένα διάλογο, εξετάζοντας κατ' αρχάς την προοπτική ενός δανεισμού περιορισμένου χρόνου 3-6 μηνών».
**Ως προς το ενδεχόμενο του μόνιμου δανεισμού: «Δεν θα ετίθετο προς συζήτηση. Αποκλείεται».
Μια στο καρφί και μια στο πέταλο, ακολούθησε και η επισήμανση: «Είναι σημαντικό να καταλάβετε ότι δεν είμαστε υπερόπτες κι ότι δεν λέμε πως δεν μπορείτε να φροντίσετε τα Μάρμαρα».
Οταν τους επισημαίνουμε ότι αφού η βρετανική κοινή γνώμη είναι υπέρ του επαναπατρισμού των Μαρμάρων προφανώς κι εκείνες θα έχουν γνωστούς που θα επιχειρηματολογούν υπέρ ημών, η κ। Φίτον απαντά: «Φυσικά. Δεν έχω πάει σε πάρτι και κάποιος να μην ξοδεύει ώρες υποστηρίζοντας αυτή τη θέση. Αντίστοιχα, όμως, ξέρω και πολλούς Ελληνες που τάσσονται υπέρ του να μείνουν τα Μάρμαρα στο Βρετανικό Μουσείο». «Αλλωστε», επεμβαίνει η κ. Γκριρ χαμογελώντας, «ο ελεύθερος διάλογος είναι πολύ υγιές πράγμα». *
Και ομήρους να μας πιάνατε, δεν θα επέστρεφαν τα Μάρμαρα
Η Μπόνι Γκριρ και η Λέσλι Φίτον ήταν οι δύο εκπρόσωποι του Βρετανικού Μουσείου στα εγκαίνια. Τους άρεσε πάρα πολύ, αλλά με τίποτα δεν κάνουν πίσω. Μόνον ένα δανεισμό των γλυπτών για 3-6 μήνες συζητούν
Της ΝΑΤΑΛΙ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ
«Αξιαγάπητο επίτευγμα! Αλλά το είδαμε νύχτα. Κάτω από το φυσικό φως θα είναι ακόμα ωραιότερο. Συγχαίρουμε τους Ελληνες. Το μουσείο σας είναι υπέροχο».
Τα συγχαρητήρια προέρχονται από το Βρετανικό Μουσείο. Ή για την ακρίβεια από την Μπόνι Γκριρ, μέλος του διοικητικού του συμβουλίου και μαζί με την έφορο του τμήματος Ελληνικών και Ρωμαϊκών Αρχαιοτήτων, Λέσλι Φίτον, μιας από τις δύο επίσημες απεσταλμένες του στα εγκαίνια.
Λογικά τόσος ενθουσιασμός θα λειτουργούσε υπέρ του επαναπατρισμού των Μαρμάρων. Λάθος! «Ενισχύθηκε η βεβαιότητά μου ότι οι διαφορετικοί αλλά ισάξιοι "διάλογοι" που αναπτύσσουν τα μουσεία μας πρέπει να συνεχίσουν να υπάρχουν σε δύο διαφορετικά μέρη του κόσμου. Το μουσείο σας λέει την ιστορία του μεγαλείου της αρχαίας Ελλάδας. Το δικό μας μιλάει για ολόκληρο τον κόσμο», μας δήλωσε χθες τηλεφωνικά η κ. Γκριρ.
Απαρίθμησε και όσα τις εντυπωσίασαν: «Η σαφήνεια των επεξηγήσεων. Οτι για πρώτη φορά είδαμε τα γλυπτά "στερεοσκοπικά". Οτι, όπου το πάτωμα ήταν διαφανές, βλέπαμε τις ανασκαφές. Και το γεγονός ότι μπαίνοντας έχεις άμεση αίσθηση του φωτός που τοποθετεί τα γλυπτά σε ένα φυσικό περιβάλλον, το ίδιο με της αρχαίας Ελλάδας».
Το Σάββατο, λίγες ώρες πριν από τα εγκαίνια, στη συνάντησή μας με τις δύο κυρίες, επικαλεστήκαμε ένα αστείο του «Γκάρντιαν»: «Ας ελπίσουμε ότι οι δύο απεσταλμένες μας δεν θα συλληφθούν ως... όμηροι», έγραφε. «Εχετε εξετάσει το... ενδεχόμενο;», τις ρωτήσαμε. «Αν μας κρατούσατε ομήρους σε παραθαλάσσιο μέρος, ευχαρίστως. Αλλά, σίγουρα δεν θα μας αντάλλασσαν με τα Μάρμαρα!», απάντησε η ετοιμόλογη Μπόνι Γκριρ.
Αφροαμερικανικής καταγωγής, γεννημένη στο Σικάγο, μαθήτρια του Ηλία Καζάν, δραματουργός, λογοτέχνις, πολιτογραφημένη Βρετανίδα εδώ και μία 10ετία, πρώην κριτικός τέχνης στο BBC, δεν έχασε στιγμή το χαμόγελό της. Το ίδιο και η πιο στιβαρή Λέσλι Φίτον. Χαμογέλασε και στο απορημένο γκαρσόνι που της έφερε καυτό, «εγγλέζικο» τσάι στις 5 μ.μ. «Είμαι εντελώς Αγγλίδα», του εξήγησε η γυναίκα που θεωρείται άνθρωπος-κλειδί στην υπόθεση των Μαρμάρων του Παρθενώνα. Αρχαιολόγος με διδακτορικό στον μινωικό και κυκλαδικό πολιτισμό, είναι «εκείνη στην οποία θα στρεφόταν πρώτα ο διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου, Νιλ ΜακΓκρέγκορ, ζητώντας της μια γνώμη για τα Μάρμαρα».
«Οι Ελληνες είστε τόσο φιλικοί και φιλόξενοι», επαναλάμβαναν. Δεν αισθάνθηκαν καθόλου άβολα εν όψει της «αποστολής» τους. Αλλά ήταν και απολύτως προετοιμασμένες με τον πιο λεπτό, διπλωματικό αλλά και κοφτερό τρόπο να επαναλάβουν αμετακίνητα τα επιχειρήματα του Βρετανικού Μουσείου.
Μας προσγείωσαν, δηλαδή, λίγες ώρες αφότου μια φράση της Κικής Δημουλά («Με πλημμύρισε σχεδόν ότι είμαι Ελληνίς η βεβαιότης») είχε συνοψίσει τη συγκινησιακή φόρτιση από την πρώτη μας ξενάγηση στο μουσείο. Αρκούσε το σοκ της έκθεσης του μαρμάρινου όγκου που άφησε πίσω του ο Ελγιν, πριονίζοντας τις προσόψεις της μετόπης, για να τολμήσουμε να σκεφτούμε ότι -δεν μπορεί- ακόμα και οι απεσταλμένες του Βρετανικού Μουσείου θα κλονιστούν. Παρέμειναν ακλόνητες.
Πάντως «καταλαβαίνουμε απολύτως το αίτημά σας», διαβεβαίωσε η κ. Γκριρ, απαριθμώντας πόσες διαφορετικές εθνικότητες (Εβραίοι, Ιρακινοί, Αφρικανοί, Σκώτοι) φιλοξενούνται στο Δ.Σ. του Βρετανικού Μουσείου που τελεί υπό Ιρλανδό πρόεδρο.
**Ως προς το επιχείρημα ότι το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης ισχυροποιεί το αίτημά μας: « Η Ελλάδα υπήρξε κοιτίδα των πολιτισμών. Μπορεί κάποιος πια να επισκεφτεί εμάς και να το διαπιστώσει σε σύγκριση με άλλους πολιτισμούς ή να επισκεφτεί το μουσείο, δίπλα στην Ακρόπολη και να δει την ιστορία της. Δεν εμπεριέχεται καμία αντίθεση».
* Ως προς το «ηθικό» ζήτημα όχι οποιουδήποτε ακρωτηριασμένου μνημείου, αλλά των Μαρμάρων του Παρθενώνα: «Υπάρχουν δύο τύποι "ιδιοκτησίας": αυτή που βασίζεται στη νομιμότητα κι αυτή που επικαλείται ένα ηθικό δικαίωμα. Το ηθικό δικαίωμα το επικαλούνται πολλοί λαοί. Το νόμιμο δικαίωμα δεν μας επιτρέπει να επιστρέψουμε κανένα αντικείμενο. Μας επιτρέπει να εξετάσουμε το ενδεχόμενο του δανεισμού...».
**Ως προς τον δανεισμό: «Ενα πολύ μεγάλο μέρος της δουλειάς μας βασίζεται σ' αυτόν. Διευκολύνει τη συνεργασία και την προώθηση της επιστημονικής έρευνας. Ομως από ελληνικής πλευράς ουδέποτε μας έγινε επίσημη πρόταση για δανεισμό των Μαρμάρων. Αν υπήρχε θα ήμασταν πρόθυμοι να ξεκινήσουμε ένα διάλογο, εξετάζοντας κατ' αρχάς την προοπτική ενός δανεισμού περιορισμένου χρόνου 3-6 μηνών».
**Ως προς το ενδεχόμενο του μόνιμου δανεισμού: «Δεν θα ετίθετο προς συζήτηση. Αποκλείεται».
Μια στο καρφί και μια στο πέταλο, ακολούθησε και η επισήμανση: «Είναι σημαντικό να καταλάβετε ότι δεν είμαστε υπερόπτες κι ότι δεν λέμε πως δεν μπορείτε να φροντίσετε τα Μάρμαρα».
Οταν τους επισημαίνουμε ότι αφού η βρετανική κοινή γνώμη είναι υπέρ του επαναπατρισμού των Μαρμάρων προφανώς κι εκείνες θα έχουν γνωστούς που θα επιχειρηματολογούν υπέρ ημών, η κ। Φίτον απαντά: «Φυσικά. Δεν έχω πάει σε πάρτι και κάποιος να μην ξοδεύει ώρες υποστηρίζοντας αυτή τη θέση. Αντίστοιχα, όμως, ξέρω και πολλούς Ελληνες που τάσσονται υπέρ του να μείνουν τα Μάρμαρα στο Βρετανικό Μουσείο». «Αλλωστε», επεμβαίνει η κ. Γκριρ χαμογελώντας, «ο ελεύθερος διάλογος είναι πολύ υγιές πράγμα». *
ΣΥΝΤΟΜΑ ΘΑ ΑΝΑΡΤΗΣΟΥΜΕ ΤΟ ΝΕΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΤΡΑΪΑΝΟΥ ΓΙΑ ΤΟΥΣ
ΑΓΓΛΟΣΑΞΟΝΕΣ..............
